Artikel verschenen in Hajime!

Blossfechten in Liechtenauer langzwaard

"wer do leit der ist tot, wer sich ruret der lebt noch"

Inleiding

Johannes Liechtenauer (1320-?) Schreef een reeks verzen (“Merkeverze”)
Hanko Dobringer (priester) schreef in 1389 een aantal commentaren (glosa) op de verzen van Liechtenauer
Sigmund Ringeck (schermmeester onder de hertog van Bavaria) schreef rond 1420-1440 zijn eigen commentaren op de Merkeverze.

Liechtenauer's verzen beslaan 3 domeinen:
-blootvechten
-harnasvechten (met zwaard en speer)
-rosvechten

Dobringer geeft een vrij conceptuele commentaar, en niet op alle verzen. Na zijn commentaren op Liechtenauer volgt een stuk “interessante oefeningen” van hemzelf. Deze verwijzen naar verschillende technieken die niet vernoemd worden bij Liechtenauer: Pforten, Eyserenpforten, Pfobenczagel, Wechselhewen, Krawthacken, Noterczunge, Weckemeister, Stoerczhaw, Schrankhut.

Sigmund Ringeck geeft voor alle verzen van Liechtenauer een beschrijving van technieken die als toepassing van het vers kunnen dienen. Soms vernoemt hij hierbij technieken die Liechtenauer niet vermeldt: Schrankhut, Nebenhut, das Redel
De structuur van Ringeck's boek is:
-blootvechten van Liechtenauer
-kortzwaard en klein schild (buckler)
-worstelen
-harnasvechten van Liechtenauer
-rosvechten van Liechtenauer

Ietwat ongewoon is de afwezigheid van dolkvechten, hoewel Liechtenauer het wapen vernoemt in zijn inleiding.

Blootvechten

De rest van deze tekst beperkt zich tot het deel “blootvechten”.

De volgorde der technieken is soms verwarrend, er is ook veel herhaling omdat alles samenhangt. Soms worden verschillende namen voor hetzelfde of dezelfde namen voor iets anders gebruikt, waarschijnlijk om de verzen te doen rijmen. De spelling varieert ook konstant.

De inleiding zegt dat er “17 hoofdstukken” zijn en somt ze op, maar de eigenlijke hoofdstukken zijn anders. De 17 hoofdstukken volgens de inleiding:

Zornhau, krumphau, zwerchhau, schielhau, scheitelhau, alber (slaat waarschijnlijk op de 4 leger), 4 versetzen, nachraysen, uberlauffen, absetzen, durchwechseln, zucken, durchlauffen, abschneiden, hend trucken, hengen, winden.

De onderverdelingen in de tekst zijn daarentegen:
zornhau
4 blossen
krumphau
zwerchhau
schilhau
schaittelhau
4 leger
4 versetzen
nachreisen
uberlauffen
absetzen
durchwechseln
zucken
durchlauffen
abschnyden
hend trucken
zwayen hengen
sprechfenster
die beschliessung der zedel

Latere meesters spraken van de “hoofdslagen”: oberhau, unterhau, en mittelhau; en de “meesterslagen” zornhau, krumphau, zwerchhau, schielhau, scheitelhau. Liechtenauer maakt het onderscheid niet, hij vermeld wel oberhau en unterhau maar weidt er geen hoofdstuk aan. Waarschijnlijk was dit basis.

Basisprincipes in de inleiding, volgens Ringeck:

-volg altijd de slag met de voet.
-een rechtshandige valt beter rechts aan, een linkshandige links.
-neem initiatief, wacht niet. Sla naar de man, niet naar zijn zwaard, anders zal hij durchwechseln.
-sterk en zwak van het zwaard
-vor, nach, indes
-lengte en maat (dynamische afstand)

Dobringer voegt daaraan toe:

-korte, rechte bewegingen, direct naar dichtste openingen slaan, simpel, en snel
-beter 1 goede slag dan 6 slechte
-vorslag, naslag
-training is belangrijker dan techniek
-vastnemen van het zwaard, niet bij de kop
-evenwicht, houding, kleine stappen nemen
-beter boven dan onder, beter opzij dan recht
-beslis en doe, maar wees niet overmoedig.
-de punt is het centrum van het zwaard
-blijf in beweging
-vor, nach, weich, hard, indes

Enkele technieken in beeld


Dragen van het langzwaard


Pflug, recht en averechts


Ochs, recht en averechts


Vom Tag, recht en Ober dem Kopf


Alber, recht en averechts


Schrankhut, recht en averechts


Nebenhut recht en averechts


LangenOrt en Kron

Transities (getoond ter plaatse):


Horizontaal, laag


Horizontaal, hoog


Diagonaal, rechte ploeg naar averechte os


Diagonaal, averechte ploeg naar rechte os


Verticaal, recht


Verticaal, averechts

Meisterhaue:


Zornhau


Krumphau, versetzen tegen Ochs


Zwerchhau, versetzen tegen vom Tag


Schielhau, versetzen tegen Pflug


Schielhau tegen Langenort: eerst slag, dan stap.


Scheitelhau, versetzen tegen Alber


Uberlauffen


Anbinden, zwei Hengen; ook Absetzen


Anbinden, zwei Hengen; ook Absetzen - kan ook gespiegeld, als de lijnen maar kruisen


Zucken (abnahmen)


Schnappen


Durchwechseln


Winden in Pflug


Winden in Ochs


Duplieren


Duplieren, verticale transitie als counter, diagonaal Mutieren


Duplieren, verticale transitie als bescherming, diagonaal Mutieren - averechts


Mutieren, verticale transitie als bescherming, diagonaal Duplieren


Mutieren, verticale transitie als bescherming, diagonaal Duplieren - averechts


Durchlauffen; één, twee, twee bis, en drie



Abschneiden boven en onder


Hande drucken


Hande drucken, andere kant