Jodo : Japans stokvechten

Hoe een zwaardvechter ontwapenen

(door Jean Trembloy)

De Jo is ontworpen, in het oude Japan, door een expert in het stokvechten

Muso Gonosuke. Hij werd verslagen in een gevecht door de legendarische zwaardvechter Miyamoto Musashi. Musashi liet Muso leven, en hij was door de nederlaag en het respect dat Musashi hem toonde door hem niet te doden, zo wanhopig geworden, omdat zijn technieken niet volstonden om te winnen, dat hij zich terugtrok in de bergen, waar hij gedurende vele maanden intensieve studie en meditatie zijn vechtmethode analyseerde.

Uiteindelijk vond hij de reden van zijn nederlaag in de lengte van zijn wapen. Hij kortte de Bo (lange stok) in en noemde hem Jo (korte stok), zodat hij de mogelijkheid had om dichter bij de zwaardvechter te komen en de slagen te richten op de zwakke plekken en terzelfdertijd toch buiten het bereik te blijven van het zwaard, en dit zelfs onder controle te houden. Muso bedacht een serie van 12 bewegingen welke hij JO-JUTSU noemde en die wij vandaag nog terugvinden in aangepaste vorm in het JODO.

Hij wou natuurlijk zijn nieuw verworven kennis testen en hij zocht Musashi op in een nieuw treffen, het onmogelijke gebeurde, de onoverwonnen zwaardvechter moest het onderspit delven, en ook Muso liet Musashi leven.

Vanaf dat moment werd de Jo populair om af te rekenen met al te snijgrage samurai, zelfs met de tendens hen niet te doden. (Tokugawa periode) De praktijk bleef geheim tot de Meiji periode, en het is pas in 1956 dat deze techniek het offensieve karakter verloor en de naam veranderd werd in JODO, met als doel karaktervorming en zelfbeheersing te ontwikkelen. Jodo werd in dat jaar opgenomen bij de Japanse Kendofederatie (ZNKR) en men probeerde deze technieken meer bekendheid te geven.

Het probleem echter was dat men geen echt gradensysteem had, en dat de verschillende Jodo-Ryu (scholen) hun eigen stijl en gradensysteem behielden. Een comite onder leiding van SHIMIZU DAI Sensei werd binnen de kendofederatie belast om het Jodo te harmoniseren en aldus de techniek toegankelijk te maken voor iedereen. In 1968 was dit comite klaar met haar werkzaamheden en het stelde de 12 technieken van de SEITEI JODO GATA (oefenvormen) voor.

Deze technieken worden nu door alle beoefenaars aangeleerd, voordat overgegaan wordt tot de studie van de oude traditionele stijlen. Ook het toekennen van graden (DAN) werd geharmoniseerd, en het is nu zo dat iedere beoefenaar, welke traditionele stijl hij ook beoefend, beoordeeld wordt op de kennis en de vaardigheid die hij verworven heeft in de Seitei Jodo Gata.

Wat is een jo ? ---- een jo is een houten stok

De lengte van de Jo is niet afhankelijk van de grootte van de gebruiker, maar het is een vaste maat, nl. 128 cm. lang en 2,4 cm. diameter en wordt vervaardigd van hard hout.

In tegenstelling met het zwaard is de Jo wat uitzicht betreft een heel eenvoudig voorwerp, dat geen bijzondere aandacht aan onderhoud vergt en ook niet rijkelijk versierd kan worden zodat het geen object van praal kan zijn. Het is gewoon een houten stok.

In zijn eenvoud is het een zeer effectief wapen met vele mogelijkheden. In handen van een kundig iemand is het wonderbaarlijk. Door het glijden in zijn handen wordt de lengte aangepast, van het ene op het andere ogenblik, en met de uiteinden kunnen zeer effectieve stoten gegeven worden. Het zwaard (men gebruikt een houten zwaard bij het oefenen) wordt als het ware uit de handen geslagen en de zwaardvechter wordt uitgeschakeld door de stoten of de slagen op de zwakke punten van het lichaam.

Veel accomodatie om Jodo te beoefenen heeft men niet nodig, de open lucht is voldoende en er word ook geen beschermende kledij gedragen, waardoor de technieken op een beheerste manier gebeuren en waarbij men de indruk aan effectiviteit niet alleen ziet, maar ook voelt.

Als beginneling begint men eerst met het aanleren van de basisoefeningen of KIHON, die eerst alleen en dan met partner beoefend worden. Heeft men die onder de knie dan gaat men over tot de studie van KATA, opgelegde oefeningen die nauw aansluiten met een reeel gevecht.

Zen Nihon Kendo Seitei Gata Jodo

KIHON (*)

1. HONTE UCHI

2. GYAKUTE UCHI

3. HIKIOTOSCHI UCHI

4. KAESHI TSUKI

5. GYAKUTE TSUKI

6. MAKI OTOSHI

7. KURI TSUKI

8. KURI HANASHI

9. TAI ATARI

10. TSUKI HAZUSCHI UCHI

11. DOBARAI UCHI

12. MIGI TAIHAZUSHI UCHI

12. HIDARI TAIHAZUSHI UCHI

(*) Kihon wordt alleen geoefend en met partner.

KATA (**)

1. TSUKI ZUE

2. SUI GETSU

3. HISSAGE

4. SHAMEN

5. SAKAN

6. MONOMI

7. KASUMI

8. TACHI OTOSHI

9. RAI UCHI

10. SEIGAN

11. MIDAREDOME

12. RANAI

(**) Kata wordt steeds met partner beoefend, de een met de JO de ander met het houten oefenzwaard.